Định hướng hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp Hội Bắc Ninh

Chức năng và nhiệm vụ của Liên hiệp Hội là: Tập hợp, đoàn kết đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong tỉnh, người Bắc Ninh ở trong nước và nước ngoài; làm đầu mối giữa các hội thành viên với cơ quan của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Bắc Ninh và các tổ chức khác nhằm giải quyết những vấn đề chung trong hoạt động; củng cố, phát triển tổ chức và đẩy mạnh hoạt động của các hội thành viên trong tỉnh; tham gia thực hiện xã hội hoá hoạt động khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, chăm sóc sức khoẻ nhân dân, phát triển cộng đồng, xoá đói giảm nghèo; phổ biến kiến thức khoa học và công nghệ, tổ chức hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội; tổ chức nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ, chuyển giao các tiến bộ khoa học và công nghệ vào sản xuất, đời sống và bảo vệ môi trường; tổ chức và tham gia tổ chức các hoạt động tham quan, nghiên cứu, khảo sát, hội thảo, hội trợ, triển lãm,...về lĩnh vực khoa học và công nghệ. Thực hiện công tác vận động trí thức khoa học và công nghệ, tuyên truyền, phổ biến rộng rãi đường lối, chủ trương, chính sách và pháp luật của Đảng và Nhà nước đối với đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ.

Đồng chí Phan Xuân Dũng- Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam phát biểu Khai mạc Hội thảo

Thực hiện vai trò thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Bắc Ninh: Phản ánh nguyện vọng và ý kiến đóng góp của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong tỉnh với Đảng, Nhà nước và Mặt trận Tổ quốcViệt Nam tỉnh Bắc Ninh. Xây dựng mối quan hệ và tăng cường hợp tác với các hội, các tổ chức trong nước và các tổ chức phi Chính phủ của các nước, tham gia các tổ chức khoa học và công nghệ của khu vực và quốc tế theo quy định của Pháp luật.

Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội là một trong những hoạt động quan trọng của Liên hiệp Hội, là hoạt động rất cần thiết cho việc hoạch định các chính sách, giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định một cách khoa học, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả cao. Các nhà quản lý cần phải thường xuyên lắng nghe và đối thoại với các ý kiến, mổ xẻ vấn đề từ nhiều góc độ nhằm hoàn thiện các chủ trương, chính sách, dự án phát triển kinh tế xã hội trước khi ban hành đảm bảo khoa học, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả cao.

Là một tổ chức chính trị-xã hội, Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật tỉnh Bắc Ninh có khả năng tập hợp các nhà khoa học đầu ngành thuộc nhiều lĩnh vực khoa học và công nghệ được đào tạo chuyên sâu, có quá trình công tác lâu năm, có tầm nhìn rộng để nghiên cứu, đóng góp ý kiến đánh giá, phản biện và giám định xã hội về những khía cạnh khác nhau của những dự án, công trình trọng điểm của tỉnh, huyện, thị xã, thành phố. Nhờ đó, ý kiến phát biểu của họ có chất lượng cao và được tôn trọng. Do không bị ràng buộc bởi cơ chế hành chính, học có thể phát biểu một cách cởi mở và thẳng thắn những ý kiến của mình trên cơ sở khách quan khoa học và thiện chí để cùng nhau tìm ra những giải pháp hữu hiệu trong việc xây dựng, thẩm định, phê duyệt và thực hiện các đề án, chính sách, chiến lược, quy hoạch của tỉnh, ngành, địa phương.

Tuy nhiên, thực tế tại Việt Nam nói chung và tỉnh Bắc Ninh nói riêng cho thấy nhiều nhà hoạch định chính sách, cán bộ quản lý các cấp thường thích nghe những ý kiến thuận chiều, không muốn nghe các ý kiến trái chiều, thích tư vấn nội bộ, chưa quen sử dụng tư vấn độc lập. Do đó hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội chưa phát huy được hiệu quả xuất phát từ nhận thức của nhiều cấp, nhiều ngành chưa thấy được tầm quan trọng của hoạt động này. Bên cạnh đó năng lực, kỹ năng thực tiễn của các chuyên gia, cán bộ hoạt động trong lĩnh vực này còn hạn chế, thiếu chủ động, chưa tạo được niềm tin đối với cơ quan sử dụng tư vấn.

Để giải quyết những vấn đề nêu trên Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật tỉnh Bắc Ninh  trước hết cần tập hợp rộng rãi đội ngũ chuyên gia, các nhà khoa học, các nhà quản lý trong và ngoài tỉnh tham gia công tác tư vấn phản biện, giám định xã hội của Liên hiệp hội đảm bảo hiệu quả. Và trước hết là phải xây dựng Quy định về hoạt động tư vấn phản biện trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trình UBND tỉnh.

Toàn cảnh Hội thảo

Định hướng hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp Hội Bắc Ninh trong thời gian tới là cần thực hiện sớm các giải pháp chủ yếu để nâng cao năng lực tư vấn, phản biện và giám định xã hội nhằm tăng hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các Hội khoa học tỉnh Bắc Ninh

1. Xây dựng kế hoạch triển khai Quyết định 14/2014/QĐ-TTg ngày 14 tháng 02 năm 2014 của Thủ tướng Chính phủ về hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam; làm việc với UBND tỉnh, các sở, ban ngành hữu quan để xây dựng một quy chế phối hợp trong các hoạt động này (Rà soát bổ sung thay thế các Quyết định đã ban hành, chưa có thì xây dựng quyết định mới); 

2. Xây dựng cơ sở dữ liệu về các chuyên gia trong và ngoài hội, phân loại theo các lĩnh vực chuyên môn và sử dụng các tiêu chí thích hợp để có thể đánh giá năng lực thực sự của từng chuyên gia trong các lĩnh vực; 

3. Thành lập trung tâm, hoặc Ban TV-PB&GĐXH., tăng cường cán bộ có năng lực để điều phối, theo dõi, tổ chức hoạt động, hoàn thiện quy chế hoạt động TV-PB&GĐXH;

4. Tiến hành hội thảo, tập huấn, đào tạo, nâng cao năng lực cho các chuyên gia chủ chốt và đội ngũ cán bộ của tổ chức hội, trước mắt tập trung vào các khái niệm, phương pháp, kỹ năng liên quan đến TV-PB&GĐXH cho các dự án đầu tư, các dự án phát triển; (Các Hội thành viên chuẩn bị tổ chức lớp và mời các chuyên gia của LHHVN giảng day)

5. Trao đổi thông tin kinh nghiệm hoạt động TV-PB&GĐXH (các văn bản pháp quy các dự án quy hoạch và phát triển, một số tài liệu tham khảo chuyên ngành vv…).

6. Cần tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của hoạt động tư vấn, phản  biện, giám sát cho cộng đồng. Phản biện xã hội đối với các hoạt động của Nhà nước trong việc hoạch định các chủ trương, chính sách, xây dựng các văn bản pháp luật, các quyết định lớn liên quan đến lợi ích, sự phát triển của đất nước, của từng địa phương chỉ có thể được tiến hành và tiến hành thuận lợi khi có sự lãnh đạo kịp thời của các tổ chức đảng, sự kiên quyết của các cơ quan nhà nước và sự phối hợp hoạt động có hiệu quả của các tổ chức, cá nhân được yêu cầu phản biện.

7. Thực hiện đầy đủ việc công khai, minh bạch, tạo điều kiện cho các tầng lớp nhân dân tiếp cận với những chủ trương, chính sách lớn, quy hoạch, kế hoạch, công trình, đề án, những hoạch định về phát triển kinh tế-xã hội của địa phương (trừ những nội dung bí mật theo quy định của pháp luật). Cùng với cơ chế, chính sách khuyến khích các tầng lớp nhân dân tham gia vào hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội, góp phần đưa ra những quyết sách đúng đắn, hạn chế đến mức thấp nhất các rủi ro, tác động không mong muốn của chính sách.

1. Đề nghị Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam

Đề nghị đảng đoàn Liên hiệp Hội Việt Nam kiến nghị với Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương, Ban Cán sự đảng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo việc nâng cao nhận thức của các cấp uỷ Đảng, chính quyền từ Trung ương đến địa phương, tạo chuyển biến căn bản về nhận thức đối với vị trí, vai trò của Liên hiệp Hội trong việc vận động, tập hợp, đoàn kết trí thức khoa học và công nghệ, phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ, góp phần xây dựng và phát triển đất nước; xác định rõ các nhiệm vụ giao cho Liên hiệp Hội địa phương thực hiện trên cơ sở quán triệt đầy đủ mục tiêu, quan điểm các nhiệm vụ và giải pháp; sớm bổ sung ban hành những cơ chế chính sách cụ thể đồng bộ về tổ chức bộ máy, về chế độ phụ cấp công vụ và phụ cấp đoàn thể chính trị - xã hội, về tài chính và các điều kiện về cơ sở vật chất đảm bảo cho Liên hiệp Hội, cho hội đặc thù thực thi thống nhất từ TW đến địa phương, tạo điều kiện thuận lợi để các hội nói chung hoạt động mạnh mẽ, Liên hiệp Hội nói riêng phát triển xứng tầm là tổ chức chính trị- xã hội, thực sự vững mạnh theo tinh thần chỉ thị 42/CT-TW của Bộ chính trị về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của Liên hiệp Hội trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

2. Khuyến nghị với Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh

Một là, Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng sớm nghiên cứu xây dựng chiến lược cho hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội. Trong đó đặc biệt quan tâm đến phương thức hoạt động, chất lượng, đề ra những chỉ tiêu cụ thể để hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội phát triển vững mạnh đáp ứng yêu cầu thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.

Cho phép Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức thực hiện một số đề tài nghiên cứu khoa học về hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội phục vụ xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu và nâng cao năng lực của đội ngũ chuyên gia, cán bộ hoạt động về tư vấn, phản biện và giám định xã hội nhằm đảm bảo tính chủ động trong việc xây dựng và thực thi các chính sách, chiến lược, quy hoạch ... phát triển kinh tế - xã hội, khoa học và kỹ thuật của tỉnh trong thời gian tới.

• Hai là: Cần sớm điều chỉnh các chính sách về hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội, đảm bảo nguyên tắc hoạt động hiệu quả thiết thực phù hợp với đặc điểm và điều kiện cụ thể của Bắc Ninh.
• Ba là: Đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức về vai trò của  hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội quá trình hoạch định chính sách, phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng.
• Bốn là: Xây dựng cơ chế giám sát chặt chẽ việc thực thi các hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật tỉnh Bắc Ninh để đáp ứng yêu cầu phát triển KTXH của tỉnh trong thời kỳ CNH, HĐH.

Kính đề nghị Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh xem xét những nội dung các giải pháp đề xuất của đội ngũ trí thức nhằm góp phần tổ chức thực hiện tốt hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.